Znamy już wybrane fraszki i treny Jana Kochanowskiego. Coraz bieglej poruszamy się wśród archaizmów poety z Czarnolasu*. Jesteśmy gotowi, by poznać wybrane pieśni najwybitniejszego polskiego poety renesansu*.
Czym charakteryzuje się stoicyzm, a czym epikureizm? Sprawdźmy.
stoicyzm a epikureizm w pigułce
Sprawdź się
zadanie
autorstwo: Zuzannakrótki
i… kontekst do tej pieśni
I może jeszcze pieśń- wskazówka?
Miło szaleć, kiedy czas po temu
Nasze cele?
Zbadamy język i tematykę pieśni.
Zdefiniujemy gatunki liryczne: pieśń i hymn.
Podyskutujemy o filozofii życiowej (nie tylko Jana Kochanowskiego).
I… sami zdecydujecie, czym jeszcze warto się zająć.
Sprawdza się nam praca z algorytmem (jestem z Was dumna!), więc proszę, oto kolejny:
Algorytm do analizy i interpretacji pieśni
- Zapisz w OK zeszycie numer tpieśni i incipit*.
- Przeczytaj uważnie pieśń.
- Przeczytaj objaśnienia/przypisy.
- Przeczytaj polecenia od 6-10.
- Przeczytaj raz jeszcze tekst pieśni, poszukując odpowiedzi na pytania.
- Napisz jednym zdaniem, co jest tematem pieśni.
- Dorysuj symbol/minirysunek, z którym kojarzy Ci się ta konkretna pieśń.
- Wskaż podmiot liryczny (kto wypowiada się w utworze). Jakie uczucia/refleksje wyraża podmiot liryczny?
- Kim- twoim zdaniem jest adresat utworu? Komu dziś zadedykujesz tę pieśń ku refleksji?
- Jakie nawiązania do antyku (filozofii epikureizmu i stoicyzmu) znajdujesz w pieśni? Poszukaj informacji, które pomogą Ci zrozumieć cel tego nawiązania.
- Zbadaj budowę pieśni:
- Z ilu strof/wersów się składa?
- Czy strofy/wersy są równej, czy różnej długości? (przypominam, że długość strofy to liczba wersów, a długość wersu to liczba sylab w jednej linijce);
- Czy w utworze są rymy? (utwór rymowany czy utwór biały);
- Jeśli są rymy, to określ ich układ (parzyste aabb; przeplatane/krzyżowe abab; okalające abba; nieregularne). Zbadaj rymy ze względu na akcent (męskie- ostatnia sylaba wersu akcentowana; żeńskie- akcent na przedostatnią sylabę wersu).
- Wyciągnij wniosek z punktów 12-15: Czy wiersz jest sylabiczny? (wiersz mający równą liczbę sylab, akcent stały pada na przedostatnią sylabę wersu);
- Zbadaj język i kompozycję pieśni:
- Znajdź i wypisz do zeszytu przykłady (jeśli są w utworze):
– zaskakującego Cię archaizmu,
-epitetu,
-oksymoronu (zestawienie wyrazów o przeciwstawnych znaczeniach),
-metafory,
-anafory (powtórzenie tego samego wyrazu lub zwrotu na początku kolejnych zdań, wersów, zwrotek),
-porównania,
-porównania homeryckiego (zrób ilustrację do porównania)
-apostrofy,
-hiperboli (wyolbrzymienie- polega na zamierzonej przesadzie w opisie przedmiotu lub zjawiska)
-eufemizmu,
-pytania retorycznego,
-zdrobnień,
-kontrastu.
W razie trudności skorzystaj ze Słownika terminów literackich.
- Incipit- początkowe wyrazy lub całe pierwsze zdanie utworu, incipit zapisz w nawiasie kwadratowym
Kryteria sukcesu ustalicie sami 🙂
* użyłam tu peryfrazy
pieśń
Gra autorstwa pani Zuzanykrótki
3 komentarze “Z pieśnią na ustach o filozofii życia”
Czytam i zastanawiam się, która to klasa? Wszak to szkoła podstawowa! Czy naprawdę tym uczniom jest potrzebna uiejętność odróżniania hymnu od pieśni? To czego będą się uczyć na studiach polonistycznych? A co z tą wiedzą uczynią Ci, którzy w przyszłości będą hydraulikami, mechanikami samochodowymi, czy cukiernikami? Chylę czoła przed takimi nauczycielami, jak Ty, którzy starają się wycisnąć z tego coś, co trafi do serc uczniowskich 🙂
Taki los zgotowali autorzy nowej podstawy programowej ósmoklasistom. Radzimy sobie z tym przez oswajanie i tłumaczenie z polskiego na nasze 😉 Szukamy jakichś prawd uniwersalnych. Rozrysowujemy treść. Nie mam odwagi nie robić tego, co jest w podstawie, bo mogę zaszkodzić moim uczniom zmuszonym do wykazania się taką wiedzą na egzaminie. Wymagania postawiono im bardzo wysokie. Są wyższe niż na egzaminie gimnazjalnym 🙁 Daliśmy radę „Panu Tadeuszowi” w siódmej klasie, poradzimy sobie i z Kochanowskim 🙂 Już planujemy, co będziemy robić przyjemnego i pożytecznego po egzaminie 😉
Podziwiam, gratuluję 🙂 Kochanowski to mój ulubiony poeta 🙂 Na zawsze i w każdej sytuacji 🙂